داوطلب کیست؟
در سر تا سر دنیا، گروه‌های وسیعی از مردم وقت خود را صرف فعالیت‌های داوطلبانه می‌كنند. انگیزه تمامی این افراد صرف نظر از نوع فعالیتشان، كمك به دیگران و در عین حال كسب بعضی منافع معنوی می‌باشد.
نقش داوطلبان در جامعه مدرن امروزی را نمی‌توان دست کم گرفت. آنها نقش مهمی در اداره جوامع، در سطح ملی و محلی دارند.
داوطلبان از اقشار مختلف جامعه می‌آیند، آنان در هر سنی هستند و از جهات مختلف به جامعه کمک می‌کنند. در جوامع، داوطلبان بسته میزان مهارت آنها فعالیت‌های متفاوتی دارند. فعالیت‌های داوطلبانه به بهبود روند فعالیت‌های اجتماع کمک می‌کند.
با توجه به تفاوت‌های موجود در مفاهیم ” داوطلب “ و ” فعالیت داوطلبانه “ برای مردم و نیز اهمیت فعالیت‌های داوطلبانه در سازمان‌های غیر دولتی و تشكل‌های مردمی به معیار‌ها و شاخص‌هایی جهت شناسایی و تعریف این فعالیت‌ها نیاز داریم.
به فردی گفته می‌شود که حق عضویت پرداخت نموده و دارای رای در مجامع انجمن و کاندید در هیات مدیره است.
به فردی که بدون واریز وجهی در جهت اهداف انجمن فعالیت می‌نماید، ولی حق رای و کاندید در هیات مدیره را ندارد.
معیار‌های زیر در عین حال كه تمامی فعالیت‌های داوطلبانه در سراسر دنیا را در بر می‌گیرند، ما را قادر می‌سازند تا بین فعالیت‌های داوطلبانه واقعی و سایر رفتار‌هایی كه “ داوطلبانه” جلوه می‌كنند، تمایز قائل شویم.
علت اولیه فعالیت‌های داوطلبانه، كسب امتیازات مادی نیست. با این حال سازمانی كه فعالیت داوطلبانه برای آن انجام می‌شود باید مخارج قانونی تحمیل شده بر فرد داوطلب در هنگام اجرای فعالیت داوطلبانه خود را جبران كند. این موضوع از این جهت حائز اهمیت است كه مانع از هزینه كردن پول توسط داوطلب شده، نیز باعث می‌شود افراد كم بضاعت هم بتوانند در فعالیت داوطلبانه مشاركت كنند.
فعالیت داوطلبانه با میل و اراده اشخاص به صورت خود جوش صورت می‌گیرد و “تمایل شخصی” اصل بنیادی هر فعالیت داوطلبانه است.
سود و نفع فعالیت داوطلبانه به شخص دیگری غیر از داوطلب، یعنی فرد “كمك جو” می‌رسد. پافشاری روی این مطلب كه فعالیت داوطلبانه صرفاً در قالب سازمان‌های غیر انتفاعی و یا خصوصی صورت گیرد نادرست است و بسیاری از فعالیت‌ها كه بطور غیر رسمی بین دوستان و همسایگان اجرا می‌شود، قطعاً در تعریف فعالیت‌های داوطلبانه قرار می‌گیرد.
همچنین فعالیت داوطلبانه نباید الزاماً مداوم و مستمر و طولانی مدت تلقی شود و بسیاری فعالیت‌هایی كه در مقیاس محدود و یا كوتاه مدت صورت می گیرند نیز داوطلبانه هستند. مردمی كه وقت و یا پول خود را صرف فعالیت‌های داوطلبانه كرده‌اند اظهار داشته‌اند كه رضایت خاطر و اشتیاقی كه بدست آورده‌اند بیش از هزینه، زمانی و مالی است كه پرداخت كرده‌اند.
داوطلبان معمولاً می‌توانند مهارت‌های بسیاری را در حین فعالیت‌های خود کسب نمایند، فعالیت‌هایی که در ابتدا هیچ تصوری از انجام این کارها نداشته‌اند. این بدان معنی است که آنها می‌توانند مهارت‌های جدید خود را در اختیار سایر اعضای داوطلب سازمان‌های مردم نهاد بگذارند و به ارتقای سازمان کمک نمایند.
داوطلبان معمولاً می‌توانند مهارت‌های بسیاری را در حین فعالیت‌های خود کسب نمایند، فعالیت‌هایی که در ابتدا هیچ تصوری از انجام این کارها نداشته اند. این بدان معنی است که آنها می‌توانند مهارت‌های جدید خود را در اختیار سایر اعضای داوطلب سازمان‌های مردم نهاد بگذارند و به ارتقای سازمان کمک نمایند.
فواید كار داوطلبانه
موجب می‌شود كه شما فرد نیازمندی را درک كنید. مهارت‌های جدیدی به شما می‌آموزد، قسمتی از منافعی كه جامعه به شما رسانده است را به جامعه برمی‌گرداند، می‌تواند به شما در حل بعضی از مشكلاتتان كمک كند، كمک می‌كند تا شما مردم جدیدی را ملاقات كنید و موانع حاصل از سوء تفاهم‌ها و بی‌اطمینانی‌ها و ترس‌ها را بشكنید، می‌تواند ارتباطی ایجاد كند كه به شما در شغل و آینده‌تان كمک كند، اهدای كمک سبب می‌شود آنان كه بیشتر دارند، قسمتی از سهم خود را با آنها كه كمتر دارند شریک شوند.
فعالیت‌های برتر داوطلبان در سازمان‌های مردم نهاد:
جذب سرمایه، سازماندهی یا کمک در رویدادها، رهبری یا مدیریت یک گروه، مشاوره دادن، ارائه اطلاعات ، مشاوره و ...
ممكن است از خود بپرسيد كه در اين دنيای وسيع، كمک ناچيز من چه تغييری ميتواند ايجاد كند؟
هيچ فردی به تنهايی نمی‌تواند مشكلات اين دنيا را حل كند، اما همان كار كوچک شما می‌تواند در يک گوشه اين دنيا، كه ممكن است از محل شما به كلی دور باشد، فضايی شاد و سالم و ايمن برای مردمی كه به كمک شما نياز دارند ايجاد كند.
هر يك از ما می‌توانيم فردی را آموزش دهيم، تخريب شده‌ای را بسازيم، ظرفی را پر كنيم، پاركی را تميز كنيم… و اين است كه برای دنيا ارزش دارد.